‌آیا بی‌طرف همیشه بی‌گناه است؟
‌آیا بی‌طرف همیشه بی‌گناه است؟
امام علی (ع) در حکمت ۱۸ نهج‌البلاغه، کسانی را که از یاری حق در جنگ با معاویه کناره‌گیری کردند، مورد سرزنش قرار می‌دهند. ایشان می‌فرمایند که این افراد، گرچه به یاری باطل نشتافتند، اما با تنها گذاشتن حق، مستحق ملامت‌اند.

به گزارش پایگاه خبری خبر نیمروز؛ أمیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در نهج البلاغه نکاتی درباره «نکوهش یاری نکردن حق» بیان می‌کنند که تقدیم شما فرهیختگان می‌شود:
حکمت ۱۸:

«وَ قَالَ (علیه السلام) فِی الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: خَذَلُوا الْحَقَّ، وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ.»
امام(علیه السلام) در مورد کسانی که از جنگ در رکاب حضرت کناره‌گیری کردند فرمود: حق را تنها گذاشتند و باطل را یاری نکردند!

شرح:

بی‌طرف‌های منفی:

همان گونه که در سند این حکمت آمد، این سخن حکیمانه امام مربوط به بعضی افراد سرشناس از مسلمانان مانند «سعد بن ابی‌وقاص» و «عبدالله بن عمر» است که در جنگ جمل وصفین با امام همراهی نکردند و به دشمنان او نیز نپیوستند، بلکه بی‌طرف ماندند و به عذرهای واهی متوسل شدند.

امام درباره آنها می فرماید: «حق را تنها گذشتند و باطل را یاری نکردند»; (خَذَلُوا الْحَقَّ، وَلَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ).

اشاره به این که گرچه آنها به یاری باطل نشتافتند و در صف مقابل ما قرار نگرفتند؛ ولی چون به یاری حق برنخاستند و به پیام قرآن که می گوید: «(فَقاتِلُوا الَّتی تَبْغی حَتّی تَفیءَ إِلی أَمْرِ اللّه); به آن گروه ظالمی که بر ضد پیروان حق (و امام مسلمین) برخاسته بجنگید تا به فرمان گردن نهند»(۱) عمل نکردند درخور هر گونه سرزنش و ملامتند.

در این که آیا این گروه با علی(علیه السلام) بیعت کرده بودند ولی در مسئله مبارزه با اصحاب جمل و جنایتکاران شام کوتاه آمده بودند یا از ابتدا زیر بار بیعت نرفته بودند، در میان مورخان اختلاف نظر است.

در بعضی از نقل ها آمده که اینها بیعت را پذیرفتند ولی به فرمان امام در مبارزه با اهل باطل عمل نکردند و مطابق برخی دیگر از نقل‌ها از ابتدا زیر بار بیعت با آن حضرت نرفتند و جزء اقلیت ناچیزی بودند که بر خلاف جمهور مسلمین از بیعت با امام سر باز زدند.

مرحوم علامه شوشتری معتقد است که اکثر روایات حاکی از آن است که این گروه بیعت نکردند.

انتهای خبر/