زندگی مردم سیستان زیر سایه گرد و غبار
زندگی مردم سیستان زیر سایه گرد و غبار
ریزگردها به عنوان یک معضل جدی در سیستان، چالش‌های بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی را برای ساکنان این منطقه به همراه آورده و نیازمند توجه فوری است.
به گزارش گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی خبرنیمروز، ریزگردها یا ذرات معلق در هوا، به عنوان یک پدیده جوی طبیعی، در سال‌های اخیر به یکی از معضلات جدی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران، به ویژه منطقه سیستان تبدیل شده است. این بحران با عواقب وخیم خود، زندگی روزمره ساکنان این مناطق را تحت تأثیر قرار داده است.
سیستان به عنوان یکی از مناطق خشک کشور، از سال‌های گذشته با معضلات بی‌آبی و خشکسالی دست و پنجه نرم کرده است؛ کاهش بارش باران به دلیل تغییرات اقلیمی، فعالیت‌های کشاورزی ناپایدار، و تخریب پوشش گیاهی طبیعی، همگی به تشدید این پدیده کمک کرده‌اند. کارشناسان بر این باورند که افزایش فعالیت‌های انسانی، از جمله تخریب زمین‌های کشاورزی و عدم مدیریت صحیح منابع آب، باعث بروز این بحران زیست‌محیطی شده است.

طوفان‌های شن و ذرات معلق در هوا نه‌تنها نفس مردم را گرفته‌اند، بلکه امید به زندگی را نیز در سایه‌ای از ناامیدی فرو برده‌اند.

تأثیرات بهداشتی ریزگردها
علی توکلی، یک پزشک محلی، در گفتگو با خبرنگار ما گفت: ریزگردها تأثیرات جدی بر سلامت و بهداشت عمومی می‌گذارند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که این ذرات می‌توانند مشکلات تنفسی همچون آسم، برونشیت و سایر بیماری‌ها را در میان ساکنان افزایش دهند.

وی افزود: مردم در مواجهه با ریزگردها به شدت در معرض خطر بیماری‌های تنفسی قرار دارند و باید اقدامات پیشگیرانه جدی‌تری انجام شود.

چالش‌های اجتماعی و اقتصادی
بیشتر افرادی که از کشاورزی به عنوان منبع اصلی درآمد خود استفاده می‌کنند، به دلیل ریزگردها و آسیب به اراضی کشاورزی، با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند.

این بحران همچنین بر زندگی اجتماعی مردم تأثیر منفی گذاشته است. بسیاری از ساکنان به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی و بهداشتی، دچار افسردگی و نارضایتی هستند.

دولت و سازمان‌های غیردولتی در حال انجام اقداماتی به منظور کاهش اثرات ریزگردها هستند؛ برخی پروژه‌ها شامل احیای پوشش گیاهی، مدیریت منابع آب و آموزش به کشاورزان در مورد کشاورزی پایدار هستند.

منشا اغلب ریزگردها دست کاری در طبیعت
با توجه به مشکلات و چالش‌های موجود، به نظر می‌رسد که حل مشکل ریزگردها به‌راحتی میسر نخواهد بود اما با همیاری مردم، دولت و نهادهای مختلف می‌توان به بهبود وضعیت امیدوار بود. ایجاد همکاری‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیست‌محیطی و تربیت نسل‌های جدید در حوزه حفظ محیط زیست می‌تواند از جمله راهکارهای مؤثر باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی اشرفیان امام جمعه نیمروز در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: طوفان‌های موسمی که نیمی از سال را در برمی‌گیرد از بستر تالاب خشک عبور می‌کند و البته که منشأ خارجی آن مهم‌تر است، ۲۰ سال است مردم زیر خاک‌ها دفن می‌شوند و فریاد می‌زنند، همه اظهار تأسف و ابراز همدردی می‌کنند، محکوم می‌کنند، ولی کسی قدمی بر نمی‌دارد.

وی افزود: منشأ غالب ریزگردها دست‌کاری‌هایی است که در طبیعت صورت گرفته است همانند طرح‌های ناکارآمد و بدون مطالعه که در بستر تالاب اجرا شده است متأسفانه سیستان بهشت طرح‌های ناکارآمد و بدون مطالعه شده است، امروز طوفان‌های شن فراتر از استان رفته و دیگر استان‌ها را هم درگیر کرده و این نکته‌ای بود که بارها فریاد زدیم و هشدار دادیم.

اشرفیان تصریح کرد: چطور می‌شود کوچک‌ترین اتفاق در دیگر نقاط در شبکه‌های ملی و سراسری پخش می‌شود و توجه همه مسئولین را به خود جلب می‌کند، اینجا مردم زیر خاک‌ها و طوفان‌ها واقعاً دارند می‌میرند. چرا سیستان در اینجا هم سهمی ندارد و فقط یک گزارش مختصر در شبکه استانی پخش می‌شود و در شبکه سراسری هیچ خبری و دغدغه‌ای نیست، اگر امروز به اوضاع سیستان توجه نشود و تدبیر اساسی نگردد، سیستان را باید به عنوان شهر سوخته دوم تحویل بگیرید.

همکاری جدی و توافقات با کشورهای همسایه
فرهاد شهرکی نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: تالاب هامون بخش بزرگی از ریزگردهای سیستان را تولید می‌کند؛ در حال حاضر، وضعیت به جایی رسیده که سیستان بدون مهار ریزگردها عملاً قابل زیست نیست؛ طوفان‌های که در چند سال اخیر داشتیم، نشان‌دهنده این است که در درازمدت، زندگی انسان در سیستان عملاً غیرممکن خواهد شد.

وی افزود: یکی از اصلی‌ترین مشکلات سیستان، ریزگردها و به طور خاص منشأ اصلی آن‌ها، تالاب هامون است. بدون مهار ریزگردها سیستان عملاً قابل زندگی نیست.

شهرکی در ادامه خاطرنشان کرد: حل این مشکل نیازمند همکاری جدی و توافقات با کشورهای همسایه، به ویژه افغانستان، است؛ اگر این مسئله حل نشود، نه تنها سیستان بلکه ولایت نیمروز افغانستان نیز تحت تأثیر این ریزگردها قرار خواهد گرفت.

بحران ریزگردها در سیستان، حاصل ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی است که در طول سال‌ها به شکل‌گیری یک وضعیت بحرانی منجر شده‌اند. خشکسالی‌های مداوم، کاهش بارندگی، تخریب پوشش گیاهی و مدیریت نادرست منابع آب، همگی در تشدید این پدیده نقش داشته‌اند. در کنار این عوامل، اجرای طرح‌های ناکارآمد در بستر تالاب هامون و نبود همکاری مؤثر با کشورهای همسایه، به‌ویژه افغانستان، موجب شده تا منشأ ریزگردها به یک تهدید فرامرزی تبدیل شود.

این بحران نه‌تنها سلامت جسمی مردم را با افزایش بیماری‌های تنفسی تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای نیز به همراه داشته است؛ از نابودی کشاورزی و کاهش درآمد خانوارها گرفته تا افزایش افسردگی و ناامیدی در میان جوانان. برای مقابله با این وضعیت، نیاز به اقداماتی هماهنگ، علمی و پایدار وجود دارد؛ از جمله احیای تالاب‌ها، آموزش کشاورزی پایدار، تقویت زیرساخت‌های درمانی و جلب توجه رسانه‌های ملی و مسئولان کشوری. بدون چنین تدابیری، آینده زیست‌پذیری در سیستان به‌شدت در معرض خطر خواهد بود.

انتهای خبر/